Ceviz Ağacı Budaması: Ceviz Ne Zaman Budanır, Ceviz Ağacı Nasıl Budanır, Ceviz Hangi Ayda Budanır,Hangi Ceviz Çeşidi Nasıl Budanır, Yan Dal Verimine Göre Ceviz Ağaçlarının Budama Şekli Nasıl Değişir
Ceviz ağaçlarınız yeterince gelişmiyorsa, sürgün uzunlukları yetersiz ise bu sorunlarınıza Rekor Gelişim ile çözüm bulabilirsiniz. Eğer ceviz ağacınızın gelişmiyorsa az fışkın yapar. Bu da doğal olarak verim düşüklüğüne sebep olur.
Rekor Gelişim ile dünya standartlarında ceviz elde edebilirsiniz. Hem dekarda alacağınız verim bakımından hem de elde ettiğiniz cevizin kalitesi bakımından Rekor Gelişim size kazandırır.
Rekor Gelişim toprağınızı ideal bir tarım toprağı nasıl olması gerekiyorsa o kıvama getirir. Toprağınızın 1,5-2 metre derinliğe kadar yumuşak, tavlı bir yapıda olmasını sağlar. Toprağınızın nemi uzun süre muhafaza etmesini sağlar. Ceviz fidanlarınızın çok iyi gelişmesini, iyi derecede boy atmasını, sürgün oluşturması sağlar. Verdiğiniz gübrenin toprakta tamamıyla çözünmesini sağlar . Bu sayede hem ceviz ağaçlarınızın atılan gübrenin tamamından faydalanmasını sağlarken hem de toprakta birikme olmayacağından dolayı toprağınızda kireçlenme ve ph yükselmesi gibi sorunlarla karşılaşmanızı önler.
Rekor gelişimi ceviz ağaçlarınıza uygularken dekara 12 kg gelecek şekilde uygulama yaparsınız. 12 kg rekor gelişimi bir dekardaki ceviz ağacı sayısına bölersiniz ve her bir ağacınıza kök boğazından başlayarak taş iz düşümüne kadar buğday saçar gibi saçıp 2-3 parmak kadar toprağınıza karıştırırsınız.
Rekor gelişim toprakta etkisini göstermeye başladığı andan itibaren ağaçlarınızdaki ve toprağınızdaki değişime inanamayacaksınız.
Öncelikle şunu belirtmemiz gerekir ki ceviz budaması çok önemli bir konu olmasına rağmen ülkemizde yeterince önemsenmemektedir. Bu işi profesyonelce yapan insan sayısı da maalesef pek fazla değil.
Bu konuyu özellikle verim açısından değerlendirmek gerekir. Çünkü budamanın verime etkisi %50 dir diyebiliriz. Bu çok çok önemli bir orandır. Yetiştiricilik yapılan bahçe ne kadar büyük olursa olsun yapılan yanlış bir budama, üretici için %50 verim kaybıdır ki bu da oldukça önemli bir ekonomik kayıp demektir. Dolayısyla budamayı çok ciddiye almak zorundayız ve bu işlemi olabildiğince doğru yapmalıyız. Çünkü budanan ceviz ağacından elde edilen cevizlerin kalitesi ve verimi ne kadar iyi olursa sonucunda da kazanç o kadar yüksek olur.
Bakıldığı zaman maalesef ülke olarak ceviz yetiştiriciliğinde standartların gerisinde kalmaktayız. Bizim ülke olarak ceviz yetiştiriciğinde dünya standartlarını bir an önce yakalamamız gerekir. Örneğin dünyada 7×7 ya da 7×8 gibi dikimlerde dekara yaklaşık olarak 500 kg ürün alınabiliyor. Ülkemizde bu sayı genel olarak düşük seyir ediyor , rakamlar 250 -300 kg arasında değişiyor. Ve üretilen toplam ceviz miktarı bize yetmediği için de yaklaşık olarak %70 ini ithal ediyoruz.
Oysa ülkemiz ceviz yetiştirmek için son derece uygun iklim koşullara sahip.Tabi sadece iklim koşullarının ceviz yetiştiriciliğine uygun olması yetmiyor. Doğru budama , doğru sulama, doğru bakım son derece önemli. Bahçenin kurulum şeklini de es geçmemek gerekir. Dekara verim açısından bu oldukça önemli bir faktördür.
Eskiden, 7×7, 7×8 şeklindeki geleneksel dikimler, ülkemizde daha yaygındı.Bu şekilde dekardaki ağaç sayısı az olduğu için elde edilen verim pek tatmin edici olmuyordu. Son yıllarda çit şekli dikim ön plana geçti. Çit şeklindeki dikimde dikim mesafeleri 7×4 , 8×4 şeklinde oluyor. Bu şekilde dekarda daha fazla ağaç olacağından dekara verim daha fazla olmuş oluyor. Dünya standartlarına göre konuşursak bu rakam 700 kg’ı buluyor.
Şunu da belirtelim; çit şeklindeki dikim her ceviz çeşidi için uygun değildir. Yan dal verimi yüksek olan çeşitlerde mesela chandler, pedro, fernor gibi ceviz çeşitleri için çit şeklinde dikim uygundur. Çünkü bu ceviz çeşitleri fazla meyve verdiği için ağaç büyüklüğü çok iri olmuyor.
Sadece dekara 500 kg ya da 700 kg almış olmak tek başına yeterli değildir. Eğer bir dünya standardından söz edeceksek o zaman başka kriterleri de sağlamamız gerekecektir. Bu kapsamda; cinsine göre değişmekle beraber cevizin kalibresi 12 gr dan daha aşağıda olmamalıdır. Yani 1 kg cevizde 70-80 adet ceviz olmalıdır.70 adete ne kadar yakın olursa bu o kadar iyidir. Ve de cevizin iç ağırlığının, toplam ağırlığının %50 sinden az olmaması gerekir.Yani dış kabuğu ile birlikte 12 gr olan bir cevizin iç ağırlığı minimum 6 gr olmalıdır.
Ceviz ağacını budarken dikkat edeceğimiz iki önemli nokta vardır. Bunlar ağaçların dikim mesafesi ve yetiştirilen cevizin çeşididir.
Dikim sık dikim ise farklı, seyrek dikim ise daha farklı bir budama yapılır.
Eğer ceviz ağacını en başından itibaren doğru bir şekilde budarsak ilerleyen yıllarda budama ve dolayısıyla da iş gücü maliyetimiz düşecektir. Doğru budama ile ceviz ağacının güneş enerjisinden tam anlamı ile faydalanmasını da sağlamış olacağımız için ceviz ağacımız düzgün ve sağlıklı bir şekilde gelişecektir.
Doğru bir şekilde budama yapabilmemiz için ağacın özelliklerini çok iyi bilmemiz gerekir. Ağaç uç tomurcuğundan mı meyve veriyor, yoksa tüm tomurcuklardan mı meyve veriyor? Bu soruların cevaplarını bilmeliyiz. Çünkü bu bize ağacın gelişimi, ne kadar büyüyebileceği hakkında bilgi verir.
Mesela yalova1 yalova3 ,yalova4 ,yavuz, kaplan sadece dalın uç tomurcuğundan meyve verir, alttaki tomurcuklar ise meyvesiz olur. Bu ağaçlar erken meyveye yatmazlar , yaklaşık olarak 8-10 yaşlarında verime başlarlar. Bu çeşit ceviz ağaçlarının uzun yılları meyvesiz geçeceği için devasa büyük ağaçlar yaparlar. O yüzden bu ağaç çeşitleri sık dikim için uygun değildir.10×10 ya da 12×10 şeklinde dikilmeleri daha uygundur.
Bu ağaçları budarken ağacı bodur bırakmak için uç kısmından ağacın gövdesine doğru yaklaşık olarak %20 kadarını kesmemiz gerekir.
Bir diğer çeşit ceviz ağacı ise uç tomurcuğun bir altındaki tomurcuktan da meyve veren ağaçtır. Bunlar ilk bahsettiğimiz ağaçlara göre biraz daha ufak boyutludurlar. 9×9, 10×10 dikim bu ağaçlar için uygundur. Budama yine aynı şekilde uç kısımdan ağacın gövdesine doğru yaklaşık olarak %20-25 kadar yapılır.
Üçüncü olarak uç tomurcuğun altındaki tüm gözlerin ya da büyük çoğunluğunun meyve verdiği ağaç çeşitleridir . Bunlar meyve verdiği için bir önceki bahsettiğimiz ağaç çeşitlerine göre daha ufak boyutlu ağaçlardır. Halk arasında bodur ceviz diye adlandırılan ceviz ağaçları işte bu yan dal verimi fazla olan ağaçlardır. Aslında bodur ceviz diye bir şey yoktur.
1 yaşındaki ceviz ağacı 2. yılına girerken 80-100 cm den 2-3 m ye kadar uzamış ise bu iyi bir gelişimin göstergesidir. Ağacımızın boyu ne kadar yüksek ise bu bizim için o kadar iyidir. Ağacın boyu ne kadar yüksekse o kadar yüksekten kesim yaparız. Ceviz ağacının yüksek olması bizim için çok yan dal demektir. Ayrıca ilk dal daha yüksekten çıkar ve bu da çapalama, sulama gibi kültürel işlemleri yapma açısından üreticiye kolaylık sağlar.
2 yaşındaki bir ceviz ağacını budarken dikkat edeceğimiz bazı noktaları anlatalım.Ağacın en üstündeki uç tomurcuğunu kesinlikle kopartmıyoruz, çünkü o uç tomurcuğun büyümesini istiyoruz. Bu bizim lider dalımız olacaktır. Bu yüzden bu tomurcuğun altındaki bir kaç tomurcuğu patlatırız ki lidere rakip olmasın ve lider daha rahat büyüyebilsin.Ayrıca bu şekilde alttaki dallara gidecek olan enerji de daha fazla olacaktır.
https://www.youtube.com/watch?v=tGRFMiSZ_3A&list=PLL76XxqX3ZwQYIiZ3Ud3RSra3Iz5OBBXc
Gözler uyandığı zaman boyunlu gözü birkaç cm olduğunda koparmamız gerekir. Çünkü bu dal uzarsa yukarıya doğru diklemesine gider. Ve üstündeki gözden yana doğru uzayan dal ile çakışır. Bunu istemeyiz.
Ayrıca yatay dallar daha iyi meyve yapar ve dikey dallara göre daha sağlamdır, daha fazla yükü taşıyabilir.
Ağaç 3 yaşında geldiğinde ağaçların yıllık sürgünleri yaklaşık olarak 1,5-2 m kadardır. Eğer yıllık sürgünü 1,5-2 m yoksa toprak işlemede, gübrelemede, sulamada ya da toprağında bir problem vardır.
Sürgün 1,5-2 m uzamamışssa geriye doğru kesim yaklaşık olarak %40 civarında yapılır. Ama sürgün uzunluğu 1,5 den daha kısa ise o zaman sert budama yapılır yani yaklaşık olarak %60 lık kadar kesilir. Ağacı büyütebilmek için bunu yapmamız gerekir
Tepe vurması olabildiğince üstten yapılmalıdır. Eğer tepe vurma çok aşağıdan yapılırsa bir sonraki sene alacağımız aşağıdaki ilk dal yere daha yakın olacaktır. Bu da üreticinin sulama, gübreleme, toprak işleme gibi kültürel faaliyetlerini yapmasında zorlanmasına sebep olacaktır.
Ağacın sonraki yılında ise yani 4 yaşında üst üste gelen dallar var ise bu dallardan güneşi kesebilecek olan dal kesilir. Çünkü ağacın güneş ışınlarını homojen bir şekilde alması son derece önemlidir.Ceviz ağacının güneş ışığından ideal bir şekilde faydalanabilmesini sağlarsak fotosentez olayını %100 randımanlı gerçekleştirebilir .
Budamada dikine büyüyen dal var ise onlar kesilir . Yatay büyüyen dallarda geriye doğru kesim %40 kadar yapılır.Lider dala rakip olan dallar yine kesilir.
Ağaçta 1. Kat ile 2. Kat arasındaki mesafe de oldukça önemlidir. İdeal olan mesafe yaklaşık 60-70 cm’dir. Bu mesafe güneş ışıklarının süzülmesi için önemlidir. Ama bu mesafeyi çokta abartmamak gerekir.Çünkü bu seferde ağaçtaki meyveler fazla güneşe maruz kalabilir. Sonucunda da cevizlerin üstü kararır, güneş yanıklığı oluşur.
5 yaşındaki bir ceviz ağacına baktığımızda o yaşa kadar doğru budama yapılmış ise ağacın meyve tomurcukları ile dolduğunu görürüz. Güzel güneş aldıkları içinde bu tomurcuklar yeşil renkte olur. Budamayı yine aynı şekilde ,geriye doğru kesim %40 civarında olacak kadar yaparız.
6 yaşındaki ceviz ağacı artık verime yatmış bir ağaçtır . Ağaç verime yattıkça sürgünler kısalmaya başlayacağı için budama daha az yapılır. Aynı şekilde geriye doğru kesimi yine % 30-40 civarında yapabiliriz. 6 yaşındaki bir ceviz ağacı iyi koşullar altında üstünde 800-1000 civarında meyve oluşturur.
Bundan sonraki kesimler artık minimum düzeyde olacaktır. Forma ulaşmış olan ağacın uçlarını yüzde 20 oranında keseriz .Bitki besin elementlerinin yaklaşık olarak %70 inin ağacın uç tomurcuğuna gittiğini düşünürsek, %20 den daha fazla yapılan bir kesim o daldaki meyve kalitesini düşürücü etki yapar.
Eğer ceviz bahçemiz çit şeklinde kurulmuş ise yani 7×4 şeklinde bir dikim yapılmış ise 4 yaşından sonra budama şeklinde biraz değişiklik yaparız .Sıra üstü 7m olan kısımda ağacın 7m tarafına bakan kısımları sert budama yapıyoruz ki ağacı büyütebilelim. Sert budamadan kastımız kesimin geriye doğru %50 kadar yapılmasıdır. Yine çatal oluşturmuş dallarda üst kısımdaki dalı aşağıdaki dala gölge etmesin diye kesiyoruz.
4m sıra üstündeki ağaçlarda ise ceviz ağacının 4m tarafına bakan dallarında minimum kesim yapıyoruz. Takribi %20 geriye doğru kesim yapmamız yeterlidir. Burada dalın üstünde göz sayısını fazla bıraktığımız için ceviz ağacı fazla büyümeyecektir.